gdyby nie
  • nietwórca i nie-Polak
    22.04.2008
    22.04.2008
    Szanowni Państwo,
    chciałbym zapytać, jak poprawnie zapisać termin nie-twórca, będący przeciwstawnieniem logicznym (razem, oddzielnie czy z łącznikiem). Na przykład w zdaniu: „Nie-twórca przypisał sobie autorstwo cudzego utworu”. Słownik ortograficzny języka polskiego odnosi się jedynie do przeciwstawień logicznych, których drugi człon pisany jest wielką literą, np. nie-Polak.
    Oczekując na Państwa odpowiedź, pozostaję z poważaniem,
    Krzysztof Czub
  • Odmieniać nazwiska czy nie?
    2.01.2006
    2.01.2006
    Witam! Mojemu narzeczonemu zdarzyło się, że podając swoje imię i nazwisko w dopełniaczu, otrzymywał korespondencję na nazwisko Waldemar Majka zamiast Waldemar Majek, postanowił więc nie odmieniać swojego nazwiska, twierdząc, ze jest ono wyrazem obcym (nadmienię, że pochodzi z Mazur) i że wolno mu nie odmieniać. Czy pochodzenie nazwiska Majek rzeczywiście może być obce i czy właściciel nazwiska ma prawo zadecydować o jego nieodmienianiu?
    Z poważaniem, Ewa Sitko
  • O pisowni nie w towarzystwie w ogóle, na pewno – cd.
    22.02.2016
    22.02.2016
    Szanowni Eksperci!
    „O pisowni nie w towarzystwie w ogóle, na pewno” – a właściwie odpowiedź p. M. Malinowskiego – budzi w jednym punkcie moje wątpliwości. Sądzę, że w przytoczonym przykładzie możemy napisać zarówno nieneutralne, jak i nie neutralne. Każda z tych pisowni ma (w moim odczuciu) nieco inny wydźwięk. Według mnie, trochę inaczej także należałoby rozłożyć akcenty, czytając te zdania głośno.
    Brakuje mi miejsca na dłuższe wyjaśnienia, więc załączam tu serdeczne pozdrowienia.
  • Przydawka integracyjna (nie pozakonstrukcyjna)
    11.12.2015
    11.12.2015
    Szanowni Państwo,
    Kilka wątpliwości co do interpunkcji w poniższym cytacie:
    Dorrigo i jego ludzie szli między umarłymi, (1) którzy leżeli za półksiężycowymi szańcami z kamieni, (2) ustawionymi bezsensownie jako osłona przed śmiercią, (3) między umarłymi, (4) którzy puchli na polu sorgowym, (5) zmienionym w ohydne bagnisko przez wodę, (6) wylewającą się z roztrzaskanego pociskiem armatnim starożytnego kanału, (7) i między piętnastoma zabitymi w liczącej siedem domów wiosce, (8) w której usiłowali schować się przed swoim losem (Ścieżki północy, Richard Flanagan)
    Czy przecinek nr 2 jest potrzebny? Jaką funkcję pełni? Czy nie sugeruje on błędnie, że poprzedza go wtrącenie, a znajdująca się za nim treść dotyczy nie szańców, a raczej umarłych? Czy przecinek nr 5 jest potrzebny? Fragment Zmienionym w… dotyczy znajdującego się bezpośrednio wcześniej pola. W jakim celu zatem stawiać tu przecinek?
    Z poważaniem
    Marcin Kucharski
  • To nie haplologia…

    8.04.2016
    8.04.2016

    Szanowna Poradnio,

    słowniki języka polskiego podają zgodnie jeden przykład haplologii: sześcian zamiast sześciościan (wzorem: ośmiościan). Przykład znakomity, ale i chyba nader odosobniony…

    Czy istnieje w polszczyźnie więcej takich wyrazów? Czy, przykładowo, można dopatrzyć się haplologii w następujących wyrazach: skoczogonek (skoczoogonek), scenopis (scenoopis), mięsopust (mięsoopust); ewentualnie haplologii „głoskowej”: dysonans (dyssonans), falstart (falsstart)?

    Michał Gniazdowski

  • To nie jedyne inspiracje
    7.02.2005
    7.02.2005
    Witam!
    Jak brzmi poprawna wersja: to niejedyne inspiracje czy to nie jedyne inspiracje? Z jaką zasadą mamy tu do czynienia? Dziękuje serdecznie!
  • …ale nie wiem co
    3.04.2003
    3.04.2003
    Czy w zdaniu: „Coś bym zrobił, ale nie wiem co” dać przecinek przed co, czy nie? Wydaje mi się, że to co jest tutaj w pewnym sensie równoważnikiem zdania – „Coś bym zrobił, ale nie wiem, co (bym zrobił)” – i gdyby tak to zinterpretować, to przecinek by się należał. Z drugiej strony wygląda to na nadgorliwość.
  • Dlaczego Chiny, a nie: China?
    12.07.2016
    12.07.2016
    Dlaczego w języku polskim nazwa Państwa Środka (Chiny) występuje w liczbie mnogiej, a nie w liczbie pojedynczej, jak w wielu językach europejskich (China)?
    I czemu niektóre nazwy własne jak: nazwy geograficzne lub nazwiska sławnych postaci historycznych są spolszczane lub mają zupełnie inną nazwę niż w oryginale (przecież część z nich łatwo wymówić. np. Milano, Iulius Caesar)? Czy prawdą jest, że po prostu nieraz ktoś wieki temu przeinaczył jakąś nazwę i tak już zostało?
  • Czego się nie znajdzie w słowniku
    8.05.2001
    8.05.2001
    Proszę o fachową pomoc w interpretacji znaczenia wyrazu wskazanym, np. „…wskazanym jest zastosowanie…”. Czy to oznacza, że:
    - jest to obowiązek inaczej „oblig"?
    - jest to wskazówka, iż dobrze by było?
    Jeżeli byłoby to możliwe, prosiłbym o przesłanie słownikowej interpretacji.
  • Jest przymiotnik N(n)orwidowski, nie ma Ż(ż)eromskowski
    15.10.2018
    15.10.2018
    Szanowni Państwo!
    Chciałabym zadać następujące pytania:
    1. Czy w przypadku nazwisk odmieniających się jak przymiotniki (czyli typu Żeromski) istnieje jakakolwiek, choćby najbardziej teoretyczna, możliwość zbudowania eponimu wskazującego na autora/charakter na wzór słowa N(n)orwidowski?
    2. Czy byłaby (też czysto teoretycznie) dopuszczalna konstrukcja po żeromsku/z żeromska (na wzór po norwidowsku), gdyby dało się taki eponim z punktu 1 utworzyć? A co, jeśli się nie da?

    Dziękuję! A.B.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego